Khái niệm về cận thị, viễn thị và loạn thị?
Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, nhưng khi chúng gặp vấn đề như cận thị, viễn thị hoặc loạn thị, việc nhìn rõ mọi thứ xung quanh có thể trở thành thử thách. Hiểu rõ về các tật khúc xạ này không chỉ giúp bạn nhận biết chúng dễ dàng hơn mà còn giúp bảo vệ sức khỏe thị lực tốt hơn.
Cận thị là gì?
Cận thị (Myopia) là tình trạng phổ biến nhất trong các tật khúc xạ, đặc trưng bởi việc nhìn rõ các vật ở gần nhưng khó khăn khi nhìn các vật ở xa. Điều này xảy ra do nhãn cầu dài hơn bình thường hoặc giác mạc cong quá mức, khiến ánh sáng hội tụ phía trước võng mạc thay vì trên võng mạc.Cũng vì lý do này mà người ta gọi cận thị là tật nhìn gần vì chỉ thấy vật gần không thấy vật xa. Nguyên nhân gây cận thị có cả khách quan lẫn chủ quan. Nguyên nhân khách quan là các yếu tố thuộc về di truyền, bệnh bẩm sinh do cấu tạo mắt khác biệt khiến trục nhãn cầu dài hơn bình thường.
Dấu hiệu nhận biết cận thị
- Hay nheo mắt khi nhìn xa.
- Thường xuyên cảm thấy nhức mỏi mắt, đặc biệt khi lái xe hoặc đọc bảng ở xa.
- Trẻ em có thể gặp khó khăn khi đọc chữ trên bảng ở lớp học.
Nguyên nhân chủ quan gây cận thị
Cận thị là một trong những tật khúc xạ phổ biến, đặc biệt ở trẻ em và người trẻ tuổi. Ngoài yếu tố di truyền, các nguyên nhân chủ quan liên quan đến thói quen sinh hoạt không đúng cũng đóng vai trò quan trọng. Những hành vi dưới đây dễ khiến mắt chịu áp lực quá mức và dẫn đến cận thị:
- Ngồi sai tư thế :Thói quen cúi sát đầu quá gần vở ghi chép hoặc sách khi học tập và làm việc khiến mắt phải điều tiết liên tục, gây mỏi mắt và tăng nguy cơ bị cận.
- Xem tivi ở cự ly quá gần : Việc xem tivi hoặc màn hình máy tính trong khoảng cách không phù hợp buộc mắt phải tập trung quá mức, dẫn đến căng thẳng mắt kéo dài.
- Điều kiện ánh sáng kém: Học tập, đọc sách, làm việc trong môi trường ánh sáng yếu hoặc ánh sáng không ổn định khiến mắt phải làm việc nặng hơn, dẫn đến suy giảm thị lực.
- Sử dụng thiết bị điện tử trong thời gian dài : Chơi game, xem điện thoại, hoặc làm việc trước màn hình mà không để mắt nghỉ ngơi gây ra tình trạng khô mắt, mỏi mắt, và làm tăng nguy cơ cận thị.
Triệu chứng phổ biến của cận thị
Cận thị không chỉ ảnh hưởng đến khả năng nhìn xa mà còn gây ra nhiều bất tiện trong cuộc sống hàng ngày. Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp giúp nhận biết sớm tình trạng cận thị:
- Nheo mắt khi nhìn xa: Người bị cận thường có thói quen nheo mắt khi nhìn bảng, biển hiệu hoặc các vật ở xa. Tuy nhiên, đôi khi ngay cả khi nheo mắt cũng không thể nhìn rõ.
- Cần đưa vật gần mắt mới nhìn rõ: Để đọc sách, xem điện thoại hoặc nhìn rõ chữ viết, họ thường giữ vật ở vị trí gần mắt hơn người bình thường.
- Mỏi mắt và chảy nước mắt: Do mắt phải liên tục điều tiết, người cận thị có thể bị nhức mỏi mắt, cảm giác nặng mắt, hoặc đôi khi chảy nước mắt khi nhìn lâu.
- Khó khăn khi tham gia các hoạt động hàng ngày: Cận thị ảnh hưởng đến khả năng nhìn xa, khiến người bệnh gặp khó khăn khi tham gia giao thông, chơi thể thao, hoặc làm việc cần tập trung quan sát.
Viễn thị là gì?
Viễn thị (Hyperopia) là tình trạng ngược lại với cận thị. Người bị viễn thị thường khó khăn trong việc nhìn rõ các vật ở gần, nhưng lại có thể nhìn rõ hơn các vật ở xa. Nguyên nhân chủ yếu là do nhãn cầu ngắn hơn bình thường hoặc giác mạc quá phẳng, làm cho ánh sáng hội tụ phía sau võng mạc.
Dấu hiệu nhận biết viễn thị
- Mỏi mắt, nhức đầu khi đọc sách hoặc làm việc gần trong thời gian dài.
- Thường phải đưa sách hoặc điện thoại ra xa để nhìn rõ hơn.
- Cảm giác mắt bị căng hoặc nhìn mờ ở khoảng cách gần.
Nguyên nhân chủ quan gây viễn thị
Viễn thị là một tật khúc xạ thường xảy ra khi mắt không thể nhìn rõ các vật ở gần do ánh sáng hội tụ phía sau võng mạc. Bên cạnh các yếu tố di truyền, những nguyên nhân sau đây cũng góp phần gây ra tình trạng viễn thị:
- Thói quen nhìn xa lâu ngày: Khi thường xuyên nhìn xa, thủy tinh thể của mắt phải điều tiết ít hơn, dẫn đến mất khả năng đàn hồi tự nhiên theo thời gian, làm giảm khả năng tập trung nhìn gần.
- Sự thoái hóa của thủy tinh thể theo tuổi tác: Khi lớn tuổi, thủy tinh thể dần mất đi độ linh hoạt và khả năng đàn hồi, khiến mắt khó điều tiết để nhìn gần (thường gọi là lão thị).
- Các bệnh lý liên quan đến mắt: Những vấn đề như khối u ở mắt, bệnh võng mạc hoặc các tổn thương khác cũng có thể làm giảm chức năng của mắt, gây ra viễn thị.
Triệu chứng của viễn thị
Viễn thị không chỉ ảnh hưởng đến khả năng nhìn gần mà còn có thể dẫn đến nhiều khó chịu trong sinh hoạt hằng ngày. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:
- Nheo mắt để nhìn rõ hơn: Người bị viễn thị thường nheo mắt, kéo căng cơ mặt, cơ trán và thậm chí cả cơ lông mi để cố gắng điều tiết ánh sáng và cải thiện tầm nhìn.
- Mỏi mắt, đau đầu khi nhìn lâu: Việc mắt liên tục cố gắng điều tiết để tập trung nhìn gần có thể dẫn đến mỏi mắt, đau nhức vùng mắt, hoặc cảm giác đau đầu sau khi đọc sách hoặc làm việc lâu.
- Đưa đồ vật ra xa: Một trong những dấu hiệu điển hình của viễn thị là thói quen đưa sách, điện thoại, hoặc các đồ vật ra xa mắt để nhìn rõ hơn.
- Lé trong ở trẻ em: Ở một số trường hợp trẻ nhỏ, việc mắt điều tiết sai cách khi bị viễn thị có thể dẫn đến tật lé trong. Đây là tình trạng một hoặc cả hai mắt bị lệch vào trong so với vị trí bình thường.
Loạn thị là gì?
Loạn thị (Astigmatism) là tật khúc xạ xảy ra khi giác mạc hoặc thấu kính trong mắt có hình dạng không đồng đều. Điều này khiến ánh sáng hội tụ không đều trên võng mạc, gây ra hình ảnh bị mờ hoặc méo mó ở mọi khoảng cách.
Dấu hiệu nhận biết loạn thị
- Nhìn hình ảnh bị nhòe hoặc méo ở cả gần và xa.
- Thường xuyên nhức mỏi mắt, đau đầu khi tập trung nhìn lâu.
- Khó khăn trong việc nhìn rõ các chi tiết nhỏ hoặc nhận diện đường nét.
- Hình ảnh bị nhòe hoặc méo ở cả khoảng cách gần và xa.
- Nhức mắt, mỏi mắt sau khi nhìn lâu.
- Khó phân biệt chi tiết nhỏ hoặc các đường nét rõ ràng.
- Nhìn thấy tia sáng lóe lên hoặc quầng sáng xung quanh nguồn sáng.
Nguyên nhân gây loạn thị
- Yếu tố di truyền: Trẻ em có cha mẹ bị loạn thị thường có nguy cơ cao bị di truyền. Ngoài ra, mí mắt dày hoặc áp lực lớn lên giác mạc từ mí mắt cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của giác mạc, gây ra loạn thị.
- Chấn thương ở mắt : Tai nạn, chấn thương thể thao, hoặc dị vật trong mắt có thể gây tổn thương giác mạc. Các triệu chứng thường bao gồm đau, sưng, đỏ, và thậm chí thay đổi thị lực. Nếu không được điều trị, tổn thương nghiêm trọng có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.
- Bệnh lý về mắt: Một số bệnh lý như sụp mi, quặm, hoặc lông xiêu có thể làm biến dạng giác mạc, gây ra loạn thị. Ngoài ra, viêm kết mạc dị ứng khiến trẻ dụi mắt nhiều cũng là một nguyên nhân phổ biến. Hành động này có thể làm tăng độ loạn thị hoặc dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như giác mạc hình chóp (keratoconus).
Phân biệt cận thị và viễn thị
5 Cách Nhận Biết Cận, Viễn, Loạn Thị Tại Nhà
Thị lực là một yếu tố vô cùng quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, nhiều người có thể mắc các tật khúc xạ như cận thị, viễn thị, hoặc loạn thị mà không nhận ra. Trong bài viết này, KAVI sẽ chia sẻ 5 cách đơn giản để bạn có thể nhận biết các tật khúc xạ này tại nhà. Hãy đọc và kiểm tra xem đôi mắt của bạn có khỏe mạnh không nhé!
Kiểm Tra Khả Năng Nhìn Gần và Xa
- Dấu hiệu của cận thị: Nếu bạn thấy rõ những vật ở gần nhưng mờ khi nhìn xa, bạn có thể bị cận thị.
- Dấu hiệu của viễn thị: Ngược lại, nếu bạn gặp khó khăn khi nhìn gần nhưng lại nhìn xa rõ, có khả năng bạn bị viễn thị.
- Cách thực hiện: Sử dụng một cuốn sách hoặc điện thoại, thử đọc chữ nhỏ ở khoảng cách 30-40cm. Sau đó, nhìn ra xa khoảng 3-5 mét để kiểm tra sự rõ nét. Nếu cả hai trường hợp đều gặp khó khăn, bạn nên cân nhắc kiểm tra thị lực.
Thử Nghiệm Với Biểu Đồ Kiểm Tra Thị Lực
- Cách thực hiện: In biểu đồ Snellen (có trên trang KAVI ) hoặc sử dụng ứng dụng kiểm tra thị lực trên điện thoại.
- Dấu hiệu cần chú ý: Khi nhìn vào biểu đồ, bạn cảm thấy chữ ở các dòng nhỏ hơn bị mờ hoặc nhòe thì rất có thể bạn đã mắc tật khúc xạ.
- Lưu ý: Thực hiện kiểm tra trong môi trường đủ ánh sáng và đặt biểu đồ cách mắt 3-5 mét.
Quan Sát Triệu Chứng Căng Mắt hoặc Nhức Mắt
-
Cận thị: Bạn có thể bị đau đầu hoặc mỏi mắt sau khi tập trung vào màn hình máy tính hoặc sách vở trong thời gian dài.
- Viễn thị: Bạn thường xuyên căng mắt khi đọc sách hoặc làm việc chi tiết.
- Loạn thị: Bạn có thể thấy hình ảnh bị méo hoặc bị nhòe, đặc biệt khi nhìn vào những vật có đường nét rõ ràng.
- Cách thực hiện: Chú ý cảm giác của mắt sau khi thực hiện công việc tỉ mỉ hoặc khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh.
Kiểm Tra Khả Năng Phân Biệt Đường Thẳng
- Loạn thị thường khiến bạn nhìn các đường thẳng bị cong hoặc méo.
- Cận thị và viễn thị: Đường thẳng không bị cong nhưng có thể bị mờ ở một khoảng cách nhất định.
- Cách thực hiện: Sử dụng hình vẽ hoặc đồ vật có nhiều đường thẳng (ví dụ: ô cửa sổ, lưới kẻ). Nhìn vào và kiểm tra xem các đường này có bị biến dạng không.
- Dấu hiệu cần chú ý: Nếu bạn cảm thấy các đường thẳng bị nghiêng hoặc mờ không đều, hãy xem xét việc đến gặp bác sĩ chuyên khoa.
Theo Dõi Các Thói Quen Xấu Khi Sử Dụng Mắt
Dấu hiệu chung:
- Ngồi quá gần màn hình khi xem TV hoặc làm việc.
- Thường xuyên dụi mắt, đặc biệt sau khi tập trung nhìn lâu.
- Nheo mắt hoặc nghiêng đầu để nhìn rõ hơn.
- Cách thực hiện: Hãy nhờ người thân quan sát hoặc ghi lại các hành động của bạn trong sinh hoạt hằng ngày. Những thói quen này có thể chỉ ra rằng bạn đang gặp vấn đề về thị lực.
Cách Phòng Ngừa Cận , Viễn , Loạn Thị
Nguyên nhân chính dẫn đến cận thị và viễn thị thường bắt nguồn từ thói quen sinh hoạt không đúng cách. Dưới đây là những gợi ý giúp bạn bảo vệ thị lực:
Duy trì tư thế đúng khi làm việc và học tập:
- Ngồi thẳng lưng, không cúi gằm hoặc nhìn quá xa.
- Đảm bảo khoảng cách an toàn với màn hình hoặc sách vở, khoảng 30-40cm đối với sách và 1,5-4m khi xem TV.
Sử dụng ánh sáng phù hợp:
- Học tập và làm việc dưới ánh sáng đủ mạnh, không quá chói hoặc quá tối.
- Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trong thời gian dài:
- Thường xuyên nghỉ ngơi sau mỗi 30-40 phút sử dụng máy tính hoặc điện thoại.
- Để mắt thư giãn bằng cách nhìn ra xa hoặc nhắm mắt nghỉ ngơi vài phút.
Chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng lành mạnh:
- Ngủ đủ giấc để mắt có thời gian hồi phục.
- Bổ sung thực phẩm giàu vitamin A như cà rốt, cá, và rau xanh.
- Thực hiện các bài tập và chăm sóc mắt:
- Massage nhẹ nhàng quanh vùng mắt để tăng cường tuần hoàn máu.
- Tập các bài tập mắt như nhìn xa, nhìn gần để tăng độ linh hoạt của cơ mắt.
Kiểm tra mắt định kỳ:
- Việc phát hiện sớm các vấn đề về mắt và đeo kính đúng độ sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng.
- Đừng ngần ngại đến các cơ sở uy tín như KAVI để kiểm tra mắt. Tại đây, bạn sẽ được hỗ trợ bởi đội ngũ chuyên nghiệp và máy móc hiện đại.
Kính Mắt KAVI
Xem các mẫu kính chống mỏi mắt khi làm việc tại: https://kavi.vn/kinh-bao-ve-mat.html